Zarys historii szkoły

Siedziba Liceum Ogólnokształcącego w Boguchwale – Pałac Lubomirskich

Liceum Ogólnokształcące w Boguchwale mieści się w miejscu wyjątkowym. Na jego siedzibę obrano osiemnastowieczny pałac, wzniesiony tu przez księcia Teodora Konstantego Lubomirskiego.

Boguchwałę założono w drugiej połowie XIV wieku, przy czym miejscowość ta aż do 1728 roku nosiła nazwę Piotraszówka (Pietraszówka), prawdopodobnie ukutą od imienia jej założyciela. Natomiast nazwa pod jaką znamy ją obecnie, pojawiła się wraz z nadaniem jej praw miejskich, o co postarał się Teodor Konstanty Lubomirski. Książę chciał uczynić z dotychczasowej wsi, prężny ośrodek życia miejskiego, mogący z powodzeniem konkurować z pobliskim Rzeszowem. Śmiałych planów nie udało mu się jednak w pełni urzeczywistnić. Zrealizował natomiast wspaniałe założenie kościelno – pałacowe, wkomponowane w przepiękny park i ogród.

Wcześniejsi właściciele Piotraszówki mieszkali w okazałym, ale nazbyt skromny jak na potrzeby możnego magnata dworze, który pierwotnie był wzniesiony z grubych bali drewnianych. Przez lata wielokrotnie przebudowywano go i fortyfikowano solidnymi umocnieniami ziemno – drewnianymi, które pozwoliły jego właścicielom m.in. na skuteczną obronę w 1624 roku przed najazdem tatarskim. W tym to także dworze Andrzej Ligęza stawił skuteczny opór Stanisławowi Stadnickiemu, znanemu bliżej jako Diabeł Łańcucki. W drugiej połowie XVII wieku starą drewnianą budowlę zastąpiono zapewne nowym murowanym dworem, wokół którego zgodnie z estetyką epoki założono ogród. Właśnie w tym miejscu książę Lubomirski postanowił wznieść swoją letnią rezydencję.

Projekt pałacu nawiązywał do modnych wzorów zachodnioeuropejskich, głównie włoskich. Niestety jak dotąd nie udało się ostatecznie ustalić nazwiska architekta, który był jego twórcą. Bezspornym faktem jest, że dzieło jakie wyszło spod jego ręki, było jednym z najdostojniejszych przykładów późnobarokowej architektury rezydencjonalnej w Polsce. Jednak brak źródeł ikonograficznych z epoki, nie pozwala na poznanie go w pełnej okazałości. Wzniesiono go na planie wydłużonego prostokąta, prawdopodobnie długości 134 m. Składały się na niego trzy piętrowe pawilony, połączone parterowymi łącznikami. Pawilony nakryto dachem mansardowym, o zrównoważonych proporcjach. Pewne wątpliwości wzbudza natomiast pierwotne zwieńczenie łączników, być może w miejscu dzisiejszego dwuspadowego dachu, w XVIII stuleciu znajdowała się tarasowa platforma. Kondygnacje pawilonu zaakcentowano gzymsem kordonowym. Otworów okiennych nie obwiedziono żadnymi opaskami, ani też nie wyposażono ich w przyczółki, co zwiększyło wrażenie płaskości i linearności fasady. Od strony ogrodowej wyniośle prezentowała się arkadowa galeria, tworząca malownicze podcienia. Wielopoziomowy ogród dopełniający dzieła, założono przy wykorzystaniu dwóch kamiennych i jednego ziemnego tarasu. W jego obrębie zlokalizowano modną ówcześnie oranżerię. Uroku parkowi dodawał staw z usypaną na nim wyspą, z której rozpościerał się wspaniały widok na okolicę.

Dobra boguchwalskie po śmierci ich wielkiego mecenasa przeszły na własność Antoniego Lubomirskiego, który zadłużył je, a następnie sprzedał. Jak przekonują źródła i ustna tradycja, pałac zniszczał już w drugiej połowie XVIII wieku, do czego przyczyniły się konflikty rodzinne toczone przez jego właścicieli. Prawdopodobnie w ich trakcie, spora część rezydencji uległa pożarowi, zdewastowano także jej otoczenie. Pałacu już nigdy nie odbudowano w pierwotnej formie. Z tego też względu, zaczęto określać go mniej dostojnym mianem dworu, typowym dla skromniejszych siedzib szlacheckich. Kolejni jego właściciele przeprowadzali potrzebne remonty i przebudowy, ponadto wznosili w jego otoczeniu dodatkowe budynki. Poważnym przekształceniom poddano zabytkowy obiekt w drugiej połowie XX wieku. W latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych tego stulecia, przeprowadzono w nim kapitalny remont, polegający m.in. na zmianie elewacji, wykonaniu nowych podłóg oraz wymianie tradycyjnego gontowego pokrycia dachu na blaszane. Stosownym zabiegom renowacyjnym poddano także kamienne tarasy ogrodowe.

Ostatnia właścicielka majątku boguchwalskiego Wanda Suszycka przekazała go wraz z zabudowaniami dworskimi w 1921 roku na rzecz fundacji powołanej w imieniu swoim i nieżyjącego już męża. Chciała by dar ten przyczynił się do rozwoju gospodarczego i naukowego odrodzonej Polski. Jej zamysł zrealizowano poprzez powołanie Zakładów Naukowo – Rolniczych im. Wandy i Zenona Suszyckich w Boguchwale. Od tamtej pory aż do dziś, w obrębie założenia pałacowo – parkowego działają różne instytucje, które w jakiejś mierze kontynuują ideową spuściznę Suszyckich. Obecnie działa tu Podkarpacki Ośrodek Doradztwa Rolniczego.

Pałac ze swoim sielskim otoczeniem zawsze zachęcał wszystkich do dłuższego zagoszczenia w swoich progach. Niepowtarzalna atmosfera jaka mu towarzyszy sprzyjała i nadal sprzyja odpoczynkowi, a zarazem harmonijnemu rozwojowi intelektualnemu. Zamieszkiwali go wyjątkowi ludzie, żarliwi patrioci i społecznicy, wielce ceniący wartości jakie daje edukacja, wierzymy, że ich opiekuńczy duch stale nam towarzyszy.